Bazı insanlar, hatta çoğu kişi,
markalaşmış veya unvan sahibi kişilerin paylaşımlarına daha fazla önem veriyor
ve onların yorumlarını daha çok beğeniyor. Oysa aynı düşünceleri, hatta daha
iyisini, sıradan biri yazsa genellikle ilgi görmüyor. Bunun nedenleri arasında
otorite etkisi, sosyal kanıt, güven ve tanınırlık gibi faktörler yer alıyor.
İnsanlar, popüler veya başarılı görülen kişilerin paylaşımlarını daha değerli
algılarken, tanınmamış bireylerin sözlerini göz ardı edebiliyor.
1. Otorite ve Statü Etkisi (Authority Bias)
İnsanlar genellikle otorite sahibi, tanınmış veya markalaşmış kişilere daha
fazla güvenir. Bunun sebebi, beynimizin güvenilir bilgi kaynaklarını ayırt
etmeye çalışırken geçmiş başarıları ve statüyü bir güven unsuru olarak
değerlendirmesidir. Ünvanı veya markası olan biri bir şey söylediğinde, bu
bilgiye daha fazla inanılır ve değer verilir.
2. Sosyal Kanıt (Social Proof) ve Sürü Psikolojisi
Bir paylaşımın binlerce beğeni ve yorum alması, insanların bilinçaltında “Bu
önemli bir şey olmalı” düşüncesini oluşturur. Aynı paylaşımı tanınmamış biri
yaptığında sosyal kanıt mekanizması devreye girmez ve ilgi görmez. İnsanlar,
başkalarının neyi önemsediğine bakarak kendi ilgilerini belirleme
eğilimindedir.
3. Algı Yönetimi ve Marka Değeri
Markalaşmış kişiler veya büyük isimler, kendilerini bir otorite olarak
konumlandırmayı başarmıştır. İnsanlar bu isimlere “bu kişi biliyor, bu kişi
başarılı” gözüyle baktıkları için söylediklerine daha çok değer verirler. Oysa
aynı fikir sıradan biri tarafından söylendiğinde, arkasında güçlü bir algı
yönetimi olmadığından dolayı görmezden gelinir.
4. Güven ve Tanınırlık
İnsanlar bildikleri ve alışkın oldukları kaynaklara daha çok güvenirler.
Beynimiz, tanıdık yüzlere ve isimlere daha fazla dikkat etme eğilimindedir.
Sıradan bir kişi aynı bilgiyi paylaşsa bile, insanlar bu kişiye güvenmekte
tereddüt eder çünkü onun geçmişini, yetkinliğini ve uzmanlığını bilmiyorlardır.
5. Statü Kaygısı ve Aidiyet İhtiya
Birçok kişi, prestijli veya popüler bir ismin paylaşımını beğenmenin sosyal
statü açısından kendilerine bir fayda sağlayacağını düşünür. Popüler bir ismin
paylaşımına destek vermek, o kişinin takipçileri arasında bir aidiyet hissi
yaratabilir. Sıradan birinin paylaşımını beğenmek ise aynı sosyal getiriyi
sunmaz.
6. İçerikten Çok Kimin Söylediğine Odaklanma
İnsan beyni, bir bilginin doğruluğundan çok, kimin söylediğiyle ilgilenme
eğilimindedir. Bu yüzden akademik çalışmalarda bile, kaynağın güvenilirliği en
kritik unsurlardan biridir. Aynı içerik, statüsü yüksek biri tarafından
söylendiğinde değerli, bilinmeyen biri tarafından söylendiğinde önemsiz gibi
algılanabilir.
7. Medyanın ve Algının Gücü
Günümüz dünyasında medya ve sosyal medyanın
insanların büyük isimlere ve markalaşmış figürlere daha fazla önem vermesi,
biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin birleşiminden kaynaklanıyor. Fakat
bu durum, sıradan birinin değerli fikirler üretmeyeceği anlamına gelmez. Onlarda
bir zamanlar sıradan biriydi.
Yorumlar
Yorum Gönder